Historia Wrocławia

 

przewodnik po wrocławiu


Początki miasta

Wiele jest opowieści, historii i legend dotyczących początków naszego miasta. Niektórzy uważają, że gród założył władca czeski  Brzetysław i to od jego imienia pochodzi nazwa Vratislavia. Inni, że Wrocław to pradawne miasto Budorigum, zaznaczone na mapach Klaudiusza Ptolemeusza z II wieku naszej ery. Najczęściej jednak można usłyszeć, że miasto ponad 1000 tysiąc lat temu powstało z inicjatywy Mieszka I, na pamiątkę spotkania właśnie w tym miejscu z orszakiem swej przyszłej żony Dąbrówki.
Badania archeologiczne pozwalają nam zakładać, że pierwsza osada na wrocławskim Ostrowie Tumskim powstała już w IX wieku, a wkrótce ruszyła budowa obwarowań miejskich.

 

wycieczki po Wrocławiu z przewodnikiem


Czasy Piastów

Pierwszą pewną datą w historii Wrocławia, a zarazem jedną z najważniejszych jest rok 1000, kiedy to na zjeździe w Gnieźnie ustanowiono biskupstwo wrocławskie. Od tej pory ta drewniana osada zamieszkana przez plemię Ślężan staje się ważnym ośrodkiem religijnym, kulturalnym oraz handlowym. Rozpoczyna się budowa katedry. Gall Anonim  w swojej „Kronice i czynach książąt czyli władców polskich” określa Wrocław jedną ze stolic i najważniejszych miast Królestwa Polskiego, obok Krakowa i Sandomierza. Od początków XII wieku swoją działalność w rozpoczyna szkoła katedralna, pierwsza taka placówka w mieście.

W okresie rozbicia dzielnicowego piastowcy władcy nadali miastu przywileje, które miały ogromny wpływ na dalszą historię miasta. Prawo mili dało wrocławskim  kupcom i rzemieślnikom monopol na swoją działalność, a prawo składu zapewniło ogromne zyski z pośrednictwa w handlu.

wycieczki po Wrocławiu z przewodnikiem
wycieczki po Wrocławiu z przewodnikiem


Wrocław w koronie czeskiej oraz pod panowaniem Habsburgów

Sytuacja ulega zmianie, kiedy po nagłej śmierci 24 listopada 1335 roku księcia Henryka VI Dobrego, który wcześniej dobrowolnie na podstawie układów przekazał swoje ziemie królowi czeskiemu miasto staje się częścią „korony królestwa czeskiego”. W następnych dziesięcioleciach ani Władysław Łokietek, ani Kazimierz Wielki nie potrafili odzyskać utraconych ziem.

W roku 1418 w mieście wybucha bunt niższych warstw społecznych przeciwko znienawidzonym władzom miejskim. Członkowie Rady Miejskiej zostają wymordowani a na ich miejsce wybrano nowe osoby. Jednak po roku do Wrocławia przybywa król czeski, późniejszy cesarz Zygmunt Luksemburczyk, który krwawo rozprawia się z buntownikami, ścinając 23 z nich. Władza powraca w ręce bogatych rodów, które ją utraciły kilka miesięcy wcześniej.

Na początku XVI wieku król czeski Władysław Jagiellończyk nadał miastu przywilej dzięki, któremu w mieście mógł powstać uniwersytet. Nie doszło do jego utworzenia i Wrocław musiał czekać na swoją uczelnię następne dwieście lat. W roku 1526 po śmierci Ludwika Jagiellończyka w bitwie z Turkami pod Mohaczem Wrocław wraz z ziemiami czeskimi znalazł się pod panowaniem Habsburgów, którzy w roku 1702 zakładają w mieście uniwersytet, z dwoma wydziałami: teologicznym
i filozoficznym oraz prawem do posiadania drukarni.

 

wycieczki po Wrocławiu z przewodnikiem


W państwie pruskim

Zmiany nadciągnęły ponownie do miasta w październiku 1740 roku. Po śmierci cesarza Karola VI władca Prus Fryderyk II zwany Wielkim przyłącza Śląsk do państwa pruskiego. Wrocław traci wszystkie uzyskane przez wieki przywileje. Otrzymuje tytuł miasta królewskiego i staje się jedną z trzech rezydencji władców Prus, obok Berlina i Królewca.

Krótki pobyt wojsk napoleońskich we Wrocławiu na początku XIX wieku skutkuje zburzeniem budowanych przez cały XVIII wiek fortyfikacji obronnych. Pozwala to miastu na rozwój terytorialny. Dzięki tej decyzji Hieronima Bonapartego, brata Napoleona, w granice Wrocławia włączono Przedmieście Świdnickie i Oławskie, Kleczków, Szczepin, Polankę i Ołbin. Wiek XIX jest bardzo łaskawy dla miasta. Dzięki dobremu gospodarowaniu przez władze miejskie oraz ogromnym funduszom uzyskanym po wojnie z Francją w roku 1871 Wrocław stawał się coraz większy i coraz bogatszy. Apogeum tego procesu był rok 1928 kiedy do miasta przyłączono 30 okolicznych miejscowości oraz dwa miasta: Leśnicę i Psie Pole. Przed II Wojną Światową miasto zamieszkiwało prawie 640 tysięcy mieszkańców.

wycieczki po Wrocławiu z przewodnikiem


Wrocław podczas II wojny światowej

Podczas działań wojennych życie w mieście nie uległo zmianie. Działały kina, teatry, domy towarowe, wrocławska opera prowadziła działalność jeszcze w roku 1944. Historia przypomniała sobie o Breslau 25 sierpnia 1944 roku, kiedy rozkazem Hitlera miasto zostało ogłoszone twierdzą i miało się bronić do ostatniego żołnierza.  Walki o miasto trwały przez dwa i pół miesiąca podczas, których zniszczono prawie 70 procent miasta. Z prawie 30 tysięcy budynków istniejących w mieście w roku 1944 zniszczono prawie 22 tysiące! Miasto poddało się 6 maja 1945 roku, cztery dni po kapitulacji Berlina, tydzień po samobójstwie Hitlera.

Po zakończeniu działań wojennych, w roku 1945, granice państwa polskiego zostały przesunięte na zachód i Wrocław  po wiekach stał się ponownie miastem polskim. Rozpoczęła się wielka operacja wymiany mieszkańców miasta. Przybywali Polacy z Kresów Wschodnich a jednocześnie rozpoczęto wysiedlanie prawie
190 tysięcy Niemców, którzy pozostali w mieście po zakończeniu działań wojennych.

wycieczki po Wrocławiu z przewodnikiem
wycieczki po Wrocławiu z przewodnikiem


W czasach PRL

W roku 1948 zorganizowano we Wrocławiu dwie ważne,  z punktu widzenia nowej komunistycznej władzy imprezy: wystawę Ziem Odzyskanych oraz odbywający się w dniach 25–28 sierpnia 1948 roku Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju. Podczas którego we wrocławskim hotelu „Monopol” Pablo  Picasso narysował słynnego gołąbka pokoju.

W drugiej połowie XX wieku Wrocław podnosił się z wojennych zniszczeń. W latach 70-tych dzięki technologii „wielkiej płyty” i powstaniu tzw. fabryk domów we Wrocławiu pojawił się nowe osiedla. W samym tylko 1979 roku do użytku oddano w mieście 27 tysięcy izb mieszkalnych.

W roku 1987 z inicjatywy Waldemara „Majora” Frydrycha powstaje we Wrocławiu ruch „Pomarańczowa Alternatywa”, organizujący happeningi i walczący z reżimem komunistycznym w sposób pokojowy, ośmieszając go. Największa akcja miała miejsce w dzień dziecka w roku 1988, kiedy na ulicach Wrocławia pojawiło się kilka tysięcy „krasnoludków” w czerwonych czapeczkach. Na pamiątkę tych wydarzeń od roku 2001 w mieście ustawiane są małe figurki krasnali, których opiekunami mogą być osoby prywatne, instytucje publiczne oraz firmy. Obecnie krasnali jest ponad 300 i ich liczba ciągle wzrasta.


Czasy współczesne

W 1997 roku we Wrocławiu odbył się 46. Międzynarodowy Kongres Eucharystyczny z udziałem papieża Jana Pawła II. Krótko potem, w lipcu, miasto nawiedza największa w dziejach śląskiej metropolii powódź. Pod wodą znajduje się prawie jedna czwarta miejscowości. Od tej pory miasto jest ciągle remontowane i pięknieje w oczach, dzięki funduszom europejskim zakończono wiele remontów, które trwały od czasów zmagań wojennych. W roku 2012 miasto było jednym z miast organizatorów Mistrzostw Europy w piłce nożnej. Na nowo wybudowanym, stadionie miejskim rozegrano trzy mecze. Kolejną bardzo ważną datą dla Wrocławia był rok 2016 kiedy nadodrzańska metropolia została Europejską Stolicą Kultury.